χωρίς βαρβάρους

                                  …Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους[1]

Α

υτή η φράση του Καβάφη έρχεται στο μυαλό μας στο άκουσμα του θανάτου του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Η αναμέτρηση της διεθνούς κοινότητας με την τρομοκρατία κλείνει μια δεκαετία (2001 – 2011). Ο Οσάμα Μπιν Λάντεν , συνεργάτης των ΗΠΑ κατά της ΕΣΣΔ στην περίοδο του ψυχρού πολέμου και ορκισμένος εχθρός τους στη συνέχεια, έχασε τη ζωή του σε ενέδρα των αμερικανικών δυνάμεων. Ο θάνατός του ανοίγει πολλά θέματα, ίσως περισσότερα απ’όσα κλείνει.

Μετά το τέλος της ισορροπίας του ψυχρού πολέμου βρέθηκε ένας «άλλος εχθρός» για να συσπειρώσει / πολώσει τη διεθνή κοινότητα. Ο Λάντεν έδωσε την ευκαιρία για τη στοχοποίηση πολλών χωρών που σε άλλες επιτέθηκε η Δύση (βλ. Αφγανιστάν) και  άλλες σχεδιάζει να τιμωρήσει (βλ. Ιράν), αλλά περιορίζεται σε διπλωματικές ενέργειες. Κανείς δεν αρνείται ότι οι τρομοκρατικές ενέργειες δυναμιτίζουν τη διεθνή ειρήνη, όλοι θυμούνται τα θύματα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, αλλά υπάρχουν ερωτηματικά για τον τρόπο που εξοντώνονται οι αντίπαλοι.

Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς έπαθε καρδιακή προσβολή, ενώ δικαζόταν στη Χάγη το 2006 και δε μάθαμε ποτέ όσα ήξερε και θα έλεγε στην υπερασπιστική του γραμμή, ξαφνικά ο Μιλόσεβιτς «έπαθε» καρδιακή προσβολή. Από το 2001 έως το 2011 υπήρχε ένας κλεφτοπόλεμος ανάμεσα στη διεθνή κοινότητα και τον Μπιν Λάντεν, από τη μια τρομοκρατικές επιθέσεις κι από την άλλη επιχειρήσεις του τακτικού στρατού έστησαν ένα παιχνίδι εντυπώσεων με πολλά αθώα θύματα. Την ώρα που οι αμερικανικές δυνάμεις εντόπισαν τον Λάντεν, τον εκτέλεσαν εν ψυχρώ. Δε θα μάθουμε ποτέ τι θα μπορούσε να επικαλεστεί για όσα του χρέωσαν.

Οι δύο περιπτώσεις του «εγκληματία» Μιλόσεβιτς και του «εγκληματία» Λάντεν είναι χαρακτηριστικό δείγμα σιωπής για τα συμβάντα των τελευταίων χρόνων. Χάθηκε η ευκαιρία να μάθουμε πολλά πράγματα για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα και όχι τη μονόπλευρη αλήθεια.

Η δύναμη ενός νεκρού.

Στην περίπτωση του Λάντεν υπάρχουν πολλά ερωτηματικά, που προκύπτουν από το θάνατό του. Δεν αποδόθηκε για ταφή (θρησκευτικό & πολιτιστικό παράδοξο), αλλά κάηκε και πετάχτηκε στη θάλασσα. Ποιος φοβάται τη δύναμη ενός νεκρού τρομοκράτη; Η πιθανότητα να τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα, σαν ήρωας, από τους υποστηρικτές του ; Αν είχε μια τέτοια πιθανότητα, τώρα έχει πολύ περισσότερες. Η ψυχολογία των φανατικών ισλαμιστών μπορεί να αποτελέσει αφορμή για απρόβλεπτα γεγονότα.

Ο «ιερός πόλεμος» προς τη διεθνή κοινότητα μπορεί να γίνει αιτία να δικαιωθεί η μνήμη του Λάντεν και να πάρει διαστάσεις στο όνομα μιας πολιτικής επιβολής απέναντι στους αλλόθρησκους εχθρούς. Ο κόσμος είναι θεατής μιας πραγματικότητας που έχει μια ερμηνεία και δεν διαθέτει την πολυτέλεια της άλλης άποψης. Αυτή είναι η ερμηνεία των νικητών, που δεν αφήνει χώρο για την ερμηνεία των νικημένων.

Όμως αυτή η τακτική αφήνει πολλές πιθανότητες για να διαιωνιστεί η σύγκρουση. Ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε η φιγούρα του τρομοκράτη είναι τόσο άγριος, όσο υπερτονίστηκε ο θρήνος για τα θύματα της 11ης Σεπτεμβρίου. Στην ουσία ούτε οι νεκροί των δίδυμων πύργων δικαιώθηκαν, ούτε ο νεκρός Μπιν Λάντεν και οι δύο περιπτώσεις έχουν την πολιτική εκμετάλλευση που γίνεται αφορμή μιας επόμενης κίνησης.

Με το θάνατο του Μιλόσεβιτς δε λύθηκαν τα προβλήματα στη Βαλκανική και με το θάνατο του Μπίν Λάντεν δε λύθηκαν τα προβλήματα της τρομοκρατίας. Η βαρβαρότητα που κυριαρχεί με την οικονομική κατοχή του Δ.Ν.Τ.  και της Ε.Ε., αλλά και οι πολιτικές αναταραχές που υπάρχουν στην περιοχή της Μ. Ανατολής δε δικαιώνει την ερώτηση του ποιητή  …και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς βαρβάρους;

Όλα παίζονται πάνω στη λογική των επιλογών που γίνονται πίσω από τα γεγονότα, το ερώτημα είναι ποιοι «βάρβαροι» κερδίζουν από τ’ αποτελέσματα των γεγονότων και ποιοι μετατρέπονται σε θύματα μιας επόμενης σύρραξης. Η δύναμη του νεκρού μιλάει μέσα από τη σιωπή του σε ένα μικρό κοινωνικό περίγυρο για όσα δεν πρόλαβε να πει στους δικούς του. Η δύναμη ενός «πολιτικού» νεκρού μιλάει μέσα από μια ηχηρή σιωπή σε όλους μας, γιατί αφήνει ερωτηματικά για τη θέση του και την ευθύνη του στο παγκόσμιο στερέωμα. Πέρα απ΄ αυτόν που δεν τον φτάνει η ανθρώπινη δικαιοσύνη, υπάρχουν οι κατήγοροί του, που μένουν πίσω και λειτουργούνε πάντα στη σκιά, χωρίς να γίνουν ήρωες[2] όπως τους θέλει ο ποιητής.

________________________________________

[1] Κ. Π. Καβάφη, Περιμένοντας του βαρβάρους

[2] αναφερόμαστε στο στίχο του Γ. Σεφέρη ‘οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά’ από ποίημα «Τελευταίος Σταθμός». 

 ρ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Α ΔΡΟΓΙΔΗΣ                                                                                                                                    Επικοινωνία

 Διδάκτωρ Ιστορίας Παν/μίου Paris 1 Pantheon Sorbo                                                 Βασιλ. Ηρακλείου 26  54624  Θεσσαλονίκη 

          τ. Υπότροφος Unesco                                                                                      2310241502  φαξ  2310241514   κιν.  6973315622   

   Σχολικός Σύμβουλος Α/θμιας Εκπαίδευσης                                                  drogidis@otenet.gr  dr_dimitrios_a_drogidis@yahoo.gr

                                      http://dr-dimitrios-a-drogidis.blogspot.gr/  http://dimitriosdrogidis.webnode.com