Αραβικές Εξεγέρσεις και Πολιτική του Διαδικτύου
|
Ο
|
ι μεταβολές στο διεθνές σκηνικό έρχονται
χιονοστιβάδα, κάτι που επισημάναμε και σε προηγούμενη αναφορά μας (Η πολιτική
του ντόμινο, Αυριανή Μ-Θ 20.2.2011). Αυτό μοιάζει με το «ξήλωμα» ενός
συστήματος ισορροπιών που εξυπηρετούσε
τη διεθνή διπλωματία. Αν βασιστούμε στην επισήμανση του καθηγητή του
Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκου Σερντεδάκι (Παρασκευά Περάκη ‘Ο αραβικός κόσμος
εξεγείρεται’ ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ/19.2.2011)
ότι είναι κίνημα αμφισβήτησης του πολιτικού συστήματος, τότε τα πράγματα
είναι πιο σοβαρά, γιατί δεν πρόκειται
για αντίδραση εσωτερικών αντιπάλων αλλά για μια συνολική ρήξη.
Από την αποικιοκρατία στον Αυταρχισμό
Μετά το τέλος της αποικιοκρατίας (δεκαετία ’70) στις
αφρικανικές και τις αραβικές χώρες ανέλαβαν αυταρχικά προσωποπαγή καθεστώτα
(Παρασκευά Περάκη 19.2.2011), άρα δε γνώρισαν ποτέ το σύστημα θεσμών της
δυτικής κοινωνίας. Άλλωστε η έννοια της δημοκρατίας, στην ισλαμική αντίληψη,
δεν έχει την ίδια ερμηνεία ούτε με τη δυτική φιλοσοφία, ούτε με τη σοσιαλιστική
φιλοσοφία των πρώην σοβιετικών χωρών. Υπήρχε μια ερμηνεία που χανόταν σε
θεοκρατικές αντιλήψεις (βλέπε Ιράν) ή σε προσωπικές επιλογές ηγετών (βλέπε
Αίγυπτος). Κάτι τέτοιο εξυπηρετούσε τη δορυφορική πολιτική που ασκούνταν στη Μ.
Α. στην Ασία και την Αφρική.
Η πολιτική του διαδικτύου
Όμως από την ώρα που έπεσε το διπολικό σύστημα και
οι ΗΠΑ δεν έπεισαν για τη στρατηγική τους, όλα έμειναν στο κενό. Οι συσχετισμοί
άλλαξαν, το διαδίκτυο εισήγαγε νέους τρόπους σκέψεις κι ερμηνείας της ζωής.
Αυτή η πολιτιστική ποικιλομορφία έφερε τη σύγκριση και τη διαφορά. Μη φανταστεί
ότι η δυτική φιλοσοφία έλυσε τα οικονομικά, κοινωνικά και θεσμικά αδιέξοδα της
κοινωνίας, αλλά η τεχνολογική κυριαρχία έδωσε το προνόμιο μιας πολιτιστικής
ηγεμονίας στην παγκόσμια κοινότητα. Ακόμη ο ξεσηκωμός στην Αίγυπτο, στην
Υεμένη, στη Λιβύη, στην Τυνησία, και στο Μπαχρέιν έχει λαϊκό χαρακτήρα, αυτό υποστηρίζει ο
καθηγητής Σύγχρονων Ισλαμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Ταρίκ
Ραμαντάν ( Ελένη Τσερεζόλε ΑΥΓΗ
13.2.2011). Αυτός ο λαϊκός χαρακτήρας μπορεί να οδηγήσει σε μια ισχυρή παρουσία
του πολιτικού Ισλάμ σε πολλές περιοχές. Επομένως, δε γνωρίζουμε την ταυτότητα
που θα πάρει η πολιτική του διαδικτύου.
Δεν αρκεί η σύγκριση ανάμεσα στο αυταρχικό και το
δημοκρατικό πλαίσιο, αλλά πρέπει να συνεκτιμηθεί και η απάντηση μιας δυτικής
νοοτροπίας ή μιας ισλαμικής νοοτροπίας που θα διεκδικήσουν τη διάδοχη πολιτική
πραγματικότητα. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας Jonas Gahr Store (ΤΟ ΒΗΜΑ – The New York Times 15.2.2011) θεωρεί επικίνδυνες τα
λαϊκά κινήματα στη Μ. Α. είτε έχουν ισλαμικό είτε κοσμικό χαρακτήρα.
Η παρουσία των πολιτισμών στο ψηφιακό πολιτικό
περιβάλλον
Μέσα σ’ αυτή την επικείμενη μετάλλαξη το πολιτικό
Ισλάμ θα διεκδικήσει μια ισχυρή παρουσία σε ένα ψηφιακό πολιτικό περιβάλλον.
Από την ώρα που η δυτική πολιτική στήριξε την εσωτερική της συνοχή στην
αντιπαλότητά της απέναντι στο πολιτικό Ισλάμ, με αφετηρία την 11.9.2001, άνοιξε
του «ασκούς του Αιόλου». Η αναζήτηση ενός ‘αντίπαλου δέους’ άνοιξε το δρόμο για
νέες διαφορές. Ίσως να μην είναι και τόσο καινούριες, αν ψάξουμε το ιστορικό
παρελθόν θα βρούμε διαδρομές ανάμεσα στον χριστιανικό, στον εβραϊκό και τον
ισλαμικό κόσμο που περνούν κυρίως μέσα από το χώρο της Μεσογείου. Πρόκειται για
διασταυρώσεις πολιτισμών, πολιτικής και οικονομικής παρουσίας που δεν ήταν
πάντοτε αναίμακτες.
Ο ισλαμικός και ο εβραϊκός κόσμος διατήρησαν το
πολιτιστικό – θρησκευτικό τους υπόβαθρο, κάτι που μπήκε και στην πολιτική
λογική τους. Ο χριστιανικός κόσμος διαιρεμένος σε πολλά παρακλάδια έγινε
περισσότερο μονεταριστικός και πραγματιστής και μπήκε στη λογική μιας ενιαίας
πολυπολιτισμικής παρουσίας με οικονομικό υπόβαθρο. Το τεράστιο άνοιγμα της
ψηφιακής κοινωνίας και η οικονομική κρίση σε Ευρώπη και ΗΠΑ αποτελούν τη
μοναδική ευκαιρία σε όλες τις πλευρές να αντιπαρατεθούν και να αλλάξουν τους
όρους του παιχνιδιού.
Εν αρχή ήν 1991
Από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001 τίποτε δε έμεινε ίδιο
στον κόσμο, το θεσμικό πλαίσιο άλλαξε, οι κοινωνικές κατακτήσεις αναιρούνται,
το επενδυτικό περιβάλλον παραπαίει, τα διεθνή χρηματιστήρια κλονίζονται ενώ
δέκα χρόνια νωρίτερα – το 1991 στη Ρώμη
- έγινε αναπροσαρμογή του δόγματος του ΝΑΤΟ, το κείμενο αναφέρει ότι :
«Εκτιμά ότι
μελλοντικό περιβάλλον ασφαλείας θα έχει δύο χαρακτηριστικά: πρώτον ότι ο
κίνδυνος μεγάλης κλίμακας συμβατικής επίθεσης κατά κρατών μελών είναι χαμηλός.
Δεύτερον , ότι οι κίνδυνοι για την ασφάλεια της Συμμαχίας θα προέρχονται από
αστάθεια και πιθανές κρίσεις , πέραν των συνόρων της , προκαλούμενες από τις
ακόλουθες αιτίες, οι οποίες θα έχουν άμεση επίδραση στην ασφάλεια των κρατών
–μελών:
1. Κοινωνικές, εθνικιστικές και θρησκευτικές
αντιπαραθέσεις
2. Δημογραφική έξαρση και οικονομική δυσπραγία
3. Έξαρση της μετανάστευσης και κακή διακυβέρνηση
τρίτων χωρών.
4. Διασυνοριακές παράνομες δραστηριότητες , όπως
παράνομη διακίνηση όπλων , προσώπων και ναρκωτικών.
5. Περιβαλλοντικοί παράγοντες, έλλειψη βασικών
πόρων, επιδημίες , κλιματικές αλλαγές, υδάτινοι πόροι, αύξηση ενεργειακών
αναγκών». (Σωτήρη Σιδέρη εφημερίδα "VETO", 14.11.2010)
Η διαδοχή των
γεγονότων ανάμεσα στις τελευταίες δεκαετίες (1991, 2001 και 2011) αφήνει πολλά
ερωτηματικά για τη μεταβολή στο διεθνές πολιτικό σκηνικό, ιδιαίτερα αν
θυμηθούμε ότι οι χώρες που ταράζονται από εξεγέρσεις αποτελούν έναν ενεργειακό
συνομιλητή με τους ισχυρούς κάθε εποχής. Η λογική του κειμένου έρχεται να
αποτυπωθεί σε όλους τους τομείς (εθνικιστικά – θρησκευτικά, οικονομικά,
μεταναστευτικά, κακή διακυβέρνηση, παράνομες δραστηριότητες, περιβαλλοντικά και
ενεργειακά προβλήματα. Το ζήτημα είναι ότι οι «ταλαντώσεις» του συστήματος που
περιγράφει το παραπάνω κείμενο ακουμπά ένα μεγάλο κομμάτι της ανθρωπότητας
(Αμερική, Ευρώπη, Αφρική, Ασία) αν όχι ολόκληρη την ανθρωπότητα….Τυχαίο; Δε νομίζω!!!
Δρ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Α
ΔΡΟΓΙΔΗΣ
Επικοινωνία
Διδάκτωρ Ιστορίας
Παν/μίου Paris 1 Pantheon Sorbo Βασιλ. Ηρακλείου 26 54624
Θεσσαλονίκη
τ.
Υπότροφος Unesco
2310241502
φαξ 2310241514 κιν. 6973315622
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου